SỞ Y TẾ THÁI NGUYÊN

Nổi mẩn ngứa ở cổ là tình trạng tổn thương da gặp ở rất nhiều bệnh lý, có thể là viêm da cơ địa, viêm da tiếp xúc hoặc tiểu đường… Hầu hết tình trạng này có thể cải thiện nhanh chóng nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mẩn đỏ có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các bệnh lý có thể gặp và cách khắc phục khi gặp tình trạng nổi mẩn đỏ ở cổ.

Nhận biết các triệu chứng khi bị nổi mẩn ngứa ở cổ

Nổi mẩn đỏ ngứa ở cổ là tình trạng dị ứng da liễu gặp ở hầu hết các đối tượng, trong mọi lứa tuổi, giới tính. Tình trạng này thường là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó, ít khi là bệnh lý cụ thể. Dấu hiệu nhận dạng rõ rệt của tình trạng này các nốt mẩn đỏ nổi ở vùng cổ và quanh cổ. Chúng có thể mọc thành đám hoặc rải rác khắp cổ kèm theo triệu chứng ngứa ngáy, châm chích khó chịu. Đi kèm với tình trạng nổi mẩn đỏ ở cổ, người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng như:

• Nổi các mụn nước có kích thước nhỏ và vừa, ngứa
• Da khô rát và bong tróc
• Dấu hiệu kích ứng gây sưng, đỏ và cảm giác châm chích ở da

Các dấu hiệu này có thể trở nên dữ dội và kéo dài hơn trong một số bệnh lý hoặc khi người bệnh thường xuyên chà xát, cào gãi gây tổn thương da, dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn.

Nguyên nhân nổi mẩn đỏ ở cổ

Tình trạng nổi mẩn đỏ ở cổ thường liên quan tới các yếu tố miễn dịch và cơ địa dị ứng của người bệnh. Các nguyên nhân có thể làm bùng phát tình trạng này bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Nếu người bệnh có gen di truyền mang bệnh dị ứng cơ địa như lupus ban đỏ, viêm da cơ địa, hen phế quản… có nguy cơ dễ gặp phải tình trạng bị nổi mẩn đỏ quanh cổ.
• Dị ứng thời tiết: Các tác nhân thời tiết như nhiệt độ, độ ẩm, khói bụi… thay đổi đột ngột có thể khiến cơ thể không thích nghi được, gây suy giảm sức đề kháng và xuất hiện tình trạng nổi mẩn ngứa ở cổ.
• Dị ứng thực phẩm: Sử dụng nhiều các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng… là nguyên nhân phổ biến gây nên các dấu hiệu dị ứng ngoài da, trong đó có tình trạng nổi mẩn đỏ ở cổ.
• Tác nhân khác: Có thể bao gồm các dị nguyên như hóa chất, côn trùng, nấm mốc, phấn hoa, mỹ phẩm… dễ gây ra các phản ứng dị ứng, đặc biệt à ở những người có cơ địa dị ứng.

Bị nổi mẩn đỏ quanh cổ là triệu chứng của bệnh gì?

Như đã trình bày trong phần trên, nổi mẩn ngứa ở cổ không phải là một bệnh lý. Tình trạng này thường là dấu hiệu của một hoặc nhiều bệnh lý liên quan đến cơ địa, dị ứng hoặc bài tiết - chuyển hóa của cơ thể. Nếu bạn có dấu hiệu bị nổi mẩn đỏ ở cổ, có thể bạn đang mắc phải các bệnh lý sau đây:

1. Bệnh mề đay mẩn ngứa

Mề đay mẩn ngứa là tình trạng dị ứng da liên quan đến nhiều tác nhân khác nhau, phổ biến là thời tiết, nhiệt độ, mồ hôi, phấn hoa, thuốc… Người bệnh mề đay có thể xuất hiện các nốt hoặc mảng da đỏ, ngứa ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, trong đó có vùng da cổ và quanh cổ.

Phần lớn các trường hợp bị nổi mẩn đỏ ở cổ do mề đay đều xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh và biến mất sau đó vài giờ hoặc vài ngày. Bệnh lý này không quá nguy hiểm nhưng gây nhiều ảnh hưởng, khó chịu tới sinh hoạt của người bệnh. Trong một số trường hợp nặng, người bị nổi mề đay có thể gặp một số biến chứng như phù mạch, suy hô hấp, sốc phản vệ nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời.

2. Bị nổi mẩn ngứa ở cổ do bệnh vảy nến

Vảy nến là tình trạng các tế bào da tăng sinh bất thường tạo thành nhiều lớp sừng non xếp chồng lên nhau như vảy trắng, gây bong tróc và bít tắc lỗ chân lông. Một trong những đặc trưng của bệnh vảy nến là gây khô và ngứa da dữ dội. Đôi khi, người bệnh có thể gặp tình trạng nổi các nốt hoặc mảng da mẩn đỏ ở vùng da cổ, ngực, bụng… bị tổn thương.

Cho đến nay, nguyên nhân chính xác và phác đồ điều trị vảy nến triệt để vẫn chưa được tìm ra. Các biện pháp điều trị đang được áp dụng chỉ nhằm mục đích kiểm soát triệu chứng và giảm tối đa tần suất tái phát bệnh.

3. Nổi mẩn ngứa ở cổ trong bệnh viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là tình trạng da bị viêm nhiễm, nổi mẩn đỏ, ngứa khắp cơ thể hoặc chỉ ở các vùng da có tiếp xúc với dị nguyên gây bệnh. Nếu vùng cổ của người bị viêm da tiếp xúc bị tổn thương bởi các dị nguyên thì có thể gây ra một số triệu chứng như kích ứng, châm chích, nổi mẩn đỏ, ngứa, khô rát… Một số trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể nổi các mụn nước, bong tróc da, viêm loét hoặc chảy máu. Tùy thuốc vào cơ địa và thể trạng mỗi người, các triệu chứng sẽ có biểu hiện và mức độ nặng nhẹ khác nhau.

4. Nổi mẩn ngứa ở cổ ở bệnh viêm mô tế bào

Viêm mô tế bào là tình trạng viêm khu trú hoặc lan toàn các tổ chức liên kết của da do nhiễm khuẩn cấp tính hoặc mãn tính. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột ở một vùng da bị tổn thương hoặc toàn bộ cơ thể.

Nếu tổn thương da viêm mô tế bào xảy ra ở vùng cổ và quanh cổ, người bệnh có thể được nhận biết bởi một số dấu hiệu như:

• Da trở nên sưng, nóng, đau, mẩn đỏ
• Có thể xuất hiện bọng nước hoặc xuất huyết
• Toàn thân có thể sốt và mệt mỏi

Những trường hợp nặng có thể gây hoại tử, áp xe, nhiễm khuẩn huyết, viêm cơ gân… đặc biệt là ở trẻ em hoặc người bị suy giảm miễn dịch. Viêm mô tế bào là bệnh lý nhiễm trùng nguy hiểm, cần được điều trị sớm và đúng bằng kháng sinh. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng, gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

5. Bệnh viêm da cơ địa gây nổi mẩn đỏ ở cổ

Viêm da cơ địa là bệnh lý viêm, tổn thương ngoài da có tính cơ địa và di truyền. Khi người bệnh gặp đúng các tác nhân như thời tiết, khí hậu, dị nguyên, hóa chất… có thể gây ra các tổn thương như ngứa, mẩn đỏ, mề đay… Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, trong đó có vùng cổ.

6. Bệnh rôm sảy

Rôm sảy là tình trạng bít tắc lỗ chân lông do ứ đọng mồ hôi và bụi bẩn. Bệnh thường xuất hiện vào mùa hè và ở các vùng da trán, đầu cổ, ngực lưng… Bệnh có thể xuất hiện ở cả trẻ em và người lớn. Các dấu hiệu đặc trưng có thể dùng để nhận biết là phân biệt bệnh gồm:

• Mụn nước nhỏ mọc thành đám trên nền da mẩn đỏ
• Da ngứa nhưng không khô, không bong tróc
• Ngứa, châm chích, khó chịu

7. Bị nổi mẩn đỏ ở quanh cổ trong bệnh viêm nang lông

Dấu hiệu để nhận biết bệnh viêm nang lông ở cổ là những nốt sẩn, đỏ, có diện tích bằng kích thước lỗ chân lông. Đây là kết quả của quá trình vi khuẩn xâm nhập vào da, gây kích ứng và bít tắc lỗ chân lông, khiến chúng trở nên viêm nhiễm.

Viêm nang lông có thể khởi phát ở bất kỳ vùng da nào, trong đó có vùng cổ. Bệnh có liên quan đến đặc tính cơ địa và miễn dịch nên khó điều trị dứt điểm, hoàn toàn.

8. Các bệnh lý khác

Ngoài các bệnh da liễu thường gặp, người bệnh có thể bị nổi mẩn ngứa ở cổ trong một số bệnh lý khác như:

• Bệnh ghẻ: Là bệnh viêm nhiễm trùng da gây ra bởi ký sinh trùng Sarcoptes scabiei (ghẻ cái) gây ra. Bệnh thường gặp ở những người đề kháng yếu, vệ sinh, lối sống không sạch sẽ.
• Bệnh đa xơ cứng: Bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch bị virus tấn công, gây ảnh hưởng tới hệ thống thần kinh và tủy sống.
• Bệnh tiểu đường: Các rối loạn chuyển hóa và bài tiết trong bệnh tiểu đường thường khiến da trở bên khô, bong tróc, ngứa ngáy, nổi mẩn…
• Bệnh hắc lào: Đây là tình trạng tổn thương da dạng các mẩn đỏ hình tròn, cỡ đồng tiền xu, gây ngứa dữ dội. Bệnh di các vi nấm trên da gây ra.
• Bệnh chàm: Các triệu chứng đầu tiên của bệnh chàm là nổi mụn, nổi mẩn và gây ngứa. Đây cũng là một bệnh da liễu liên quan đến cơ địa và miễn dịch.
• …

Bị nổi mẩn đỏ ở cổ có nguy hiểm không? Khi nào nên đi gặp bác sĩ

Phần lớn các trường hợp nổi mẩn ngứa ở cổ liên quan đến cơ địa, di truyền và miễn dịch. Tình trạng này thường xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh và có thể tự lặn sau vài giờ hoặc vài ngày nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách.

Nổi mẩn đỏ ở cổ có thể không nguy hiểm đến sức khỏe nhưng ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Tình trạng này có thể gây ngứa dữ dội khiến người bệnh thường xuyên cào gãi, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da và ảnh hưởng đến thẩm mỹ người bệnh.

Bên cạnh đó, một số trường hợp nổi mẩn đỏ nghiêm trọng có thể cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm. Do vậy, người bệnh cần đi khám sớm ngay khi có dấu hiệu bệnh bất thường để được chẩn đoán, xét nghiệm và điều trị phù hợp.

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ bao gồm:

• Ngứa ngáy dữ dội, ảnh hưởng đến sự tập trung, sinh hoạt, giấc ngủ
• Tình trạng nổi mẩn ngứa ở cổ kéo dài hơn 2 tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm
• Các nốt mẩn đỏ xuất hiện đột ngột, không rõ nguyên nhân
• Tình trạng mẩn đỏ lan tỏa sang các bộ phận lân cận hoặc phần lớn diện tích cơ thể
• Nổi mẩn đỏ ở cổ kèm dấu hiệu bất thường như sốt, đau tức ngực, sưng lưỡi, sưng môi, sưng đường thở, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, sút cân đột ngột, không rõ nguyên nhân…

Chẩn đoán nổi mẩn đỏ ngứa ở cổ

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng nổi mẩn ngứa ở cổ, các bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm sau:

• Test dị ứng da: Để đánh giá tình trạng mẫn cảm của da với một hoặc một số tác nhân dị ứng để phát hiện các trường hợp dị ứng cụ thể.
• Test huyết thanh: Là phương pháp sử dụng huyết thanh của người bệnh tiêm trong da của chính người đó nhằm mục đích xác định bệnh lý mạn tính tự phát.
• Xét nghiệm máu: Nhằm xác định một số nguyên nhân có thể gây mẩn đỏ quanh cổ như thiếu sắt, thiếu chất vi khoáng…
• Xét nghiệm đánh giá chức năng gan, thận, tuyến giáp: Mục đích để đánh giá và xác định các bệnh lý rối loạn chức năng của các tạng phủ này gây nên dị ứng.
• X quang ngực: Mục đích để kiểm tra các hạch bạch huyết mở rộng, xác định các bệnh lý tiềm ẩn có thể gây ngứa, mẩn đỏ, châm chích…

Thông thường bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh lý mắc phải dựa vào quan sát triệu chứng lâm sàng và đánh giá kết quả xét nghiệm cận lâm sàng.

Các chữa nổi mẩn ngứa ở cổ an toàn, hiệu quả

Phần lớn các trường hợp bị nổi mẩn đỏ ở cổ có thể tự biến mất nếu được chăm sóc và điều trị tại nhà hợp lý. Trường hợp triệu chứng bệnh nghiêm trọng, người bệnh bắt buộc phải dùng thuốc để điều trị. Các phương pháp điều trị nổi mẩn ngứa ở cổ dùng thuốc và không dùng thuốc đang được áp dụng hiện nay gồm:

Điều trị tại nhà

Các phương pháp chăm sóc và điều trị tại nhà thích hợp với những trường hợp nổi mẩn đỏ ngứa ở cổ nhẹ, giúp cải thiện tình trạng ngứa, nóng, đỏ hiệu quả. Một vài biện pháp người bệnh có thể tham khảo như:

Chườm lạnh

Nhiệt độ lạnh có thể làm dịu da, giảm cảm giác ngứa, châm chích, nóng rát. Thực hiện biện pháp này trước khi đi ngủ sẽ giúp người bệnh ngủ ngon, hạn chế tình trạng mất ngủ do ngứa. Tuy nhiên, không áp dụng chườm lạnh với người bị dị ứng lạnh.

• Cách thực hiện: Dùng túi vải chườm chuyên dụng hoặc khăn bông sạch cho vài viên đá lạnh vào. Chườm nhẹ lên vùng da bị nổi mẩn đỏ ngứa ở cổ trong khoảng 10 phút. Thực hiện mỗi ngày 2 - 3 lần.

Dùng lá khế chữa mẩn đỏ

Lá khế chứa nhiều hoạt chất, vi chất như sắt, kẽm, phốt pho…. rất tốt trong điều trị các bệnh dị ứng da liễu. Người bệnh có thể sử dụng lá khế để cải thiện tình trạng mẩn đỏ ở cổ như sau:

• Chuẩn bị 1 nắm lá khế, rửa sạch, ngâm với nước muối pha loãng trong khoảng 10 - 15 phút.
• Cho lá khế vào cối giã nát với 1 ít muối hạt
• Rửa sạch vùng da ở cổ bị tổn thương, mẩn đỏ, lau khô sau đó đắp lá khế đã được giã nát lên.
• Để yên trong khoảng 15 phút, sau đó rửa sạch lại với nước
• Thực hiện mỗi tuần 3 lần để trị ngứa

Chữa mẩn đỏ ở cổ bằng nha đam

Nha đam chứa nhiều vitamin và các dưỡng chất có lợi cho việc nuôi dưỡng, làm dịu và cải thiện các tổn thương ngoài da. Người bệnh có thể dùng gel nha đam để đắp lên vùng da bị nổi mẩn đỏ ở quanh cổ để nhanh chóng làm dịu cơn ngứa và tình trạng nóng, rát. Ngoài ra, có thể kết hợp uống nước nha đam với đường phèn để tăng hiệu quả chữa trị.

Điều trị mẩn đỏ ngứa ở cổ bằng thuốc Tây

Trong một số trường hợp mẩn đỏ nghiêm trọng hoặc gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc Tây. Mục đích của việc dùng thuốc là để cải thiện và kiểm soát các triệu chứng ngoài da, ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra.

Các loại thuốc Tây thường được sử dụng trong điều trị mẩn đỏ ngứa ở cổ gồm:

• Thuốc chống dị ứng: Thường dùng nhóm thuốc kháng Histamin thế hệ mới như Promethazin, Loratadin, Desloratadin… Thuốc này có tác dụng làm giảm giải phóng Histamin - một chất trung gian gây ra các triệu chứng mẩn đỏ, ngứa, khô trong phản ứng dị ứng.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Pimecrolimus, Tacrolimus,… Nhóm thuốc này có tác dụng mạnh hơn các thuốc kháng Histamin H1 dựa vào cơ chế ức chế sự sản xuất interferon γ và sự hoạt hóa tế bào T.
• Thuốc bôi chứa Corticoid: Betamethasone, Fluocinolon, Triamcinolone… có tác dụng giảm viêm, giảm ngứa, cải thiện tình trạng mẩn đỏ, kích ứng nhanh chóng.
• Kem dưỡng ẩm: Cetaphil, Eucerin… làm dịu da, giảm ngứa.

Điều trị mẩn ngứa ở cổ bằng thuốc Tây có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt là các thuốc chứa corticoid và thuốc ức chế miễn dịch. Để tránh những tác dụng phụ này, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ các hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Chỉ dùng thuốc Tây khi có chỉ định kê đơn của bác sĩ chuyên khoa. Trong quá trình điều trị, nếu có những dấu hiệu bất thường như buồn nôn, chóng mặt, ngứa dữ dội, lở loét… người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và xử lý phù hợp.

Lưu ý khi gặp hiện tượng mẩn ngứa

Bên cạnh các biện pháp điều trị, người bệnh cũng nên chú ý về chế độ sinh hoạt hằng ngày để thúc đẩy quá trình lành bệnh và ngừa nguy cơ tái phát tốt hơn. Các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa mẩn ngứa ở cổ cần chú ý:

• Uống nhiều nước để tăng cường quá trình thanh nhiệt, giải độc, làm dịu da tốt hơn
• Tránh tiếp xúc với các dị nguyên như phấn hoa, lông thú vật, bụi bẩn, nấm mốc… để ngừa bệnh nặng hơn. Nếu bắt buộc tiếp xúc, cần có biện pháp bảo hộ hợp lý.
• Che chắn và bảo vệ da vùng cổ và các bộ phận khác khi ra ngoài, đặc biệt là khi đi vào khu vực ô nhiễm, nắng nóng.
• Vệ sinh cá nhân, vệ sinh vùng da bị tổn thương nhẹ nhàng, sạch sẽ, tránh chà xát, cào gãi gây tổn thương hở, tạo điều kiện cho nhiễm trùng.
• Thường xuyên vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, tránh bám bụi, nấm mốc
• Cân nhắc khi lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da và sữa tắm cho vùng cổ, không sử dụng các sản phẩm chứa hương liệu, cồn và hóa chất bảo quản độc hại.
• Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin và chất khoáng, hạn chế các thực phẩm dễ gây dị ứng, nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị cay nóng
• Cân bằng thời gian nghỉ ngơi, tập luyện thể thao hợp lý để tăng sức đề kháng.

Nổi mẩn ngứa ở cổ là tình trạng dị ứng da gặp ở rất nhiều bệnh lý dễ gặp phải trong đời sống hằng ngày và gây ra rất nhiều khó chịu, bất tiện trong sinh hoạt, cuộc sống. Hy vọng bài viết hữu ích trên đây có thể giúp người bệnh hiểu rõ hơn về tình trạng này để biết các nhận biết, xử lý và phòng ngừa bệnh an toàn, hiệu quả.