Không chỉ đơn thuần là một giống vật nuôi trong nhà, chó Mông cộc còn là biểu tượng văn hóa đặc trưng của dân tộc H’Mông ở vùng núi phía Bắc, đồng thời là một trong “tứ đại quốc khuyển” danh giá của Việt Nam. Vì sao giống chó này lại được yêu thích và săn đón đến vậy? Mời bạn cùng Bệnh viện thú y Tropicpet tìm hiểu kỹ hơn về giống chó đến từ vùng cao nguyên phía Bắc này, từ nguồn gốc, đặc điểm cho tới cách nuôi dưỡng và huấn luyện để sớm có được lời giải đáp cho thắc mắc trên.
Tìm hiểu về giống chó Mông cộc
Chó Mông cộc là giống chó gắn liền với cuộc sống, lịch sử và văn hoá của đồng bào dân tộc H’Mông. Cùng tìm hiểu những điều thú vị về nguồn gốc, đặc điểm ngoại hình và tính cách của giống chó này ngay sau đây:
Nguồn gốc của chó Mông cộc
Chó Mông cộc hay còn được gọi là Chó H’Mông cộc đuôi, là giống chó bản địa có nguồn gốc từ vùng núi phía Bắc, được người H’Mông tại các tỉnh như Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang,… nuôi để trông nhà, canh giữ nương rẫy, gia súc và đồng hành trong các cuộc săn bắt thú rừng.
Không chỉ là giống chó nuôi trong nhà, ngày nay chó Mông cộc còn được vinh danh là một trong “tứ đại quốc khuyển” của Việt Nam, đồng thời được chọn lọc, huấn luyện thành chó nghiệp vụ để tham gia vào các nhiệm vụ quốc phòng, truy bắt tội phạm và bảo vệ biên giới.Chó Mông Cộc gắn bó mật thiết với sự phát triển của cộng đồng người H’Mông ở miền núi phía Bắc Việt Nam. Theo nhiều giả thuyết, tổ tiên của giống chó này đã di cư đến nước ta cách đây hàng thế kỷ cùng người H’Mông (một nhánh của dân tộc Miêu từ Trung Quốc) khi họ bị truy lùng và đàn áp bởi triều đại nhà Thanh. Trong quá trình di cư và định cư, những con chó cụt đuôi của người Miêu được cho là đã lai tạo tự nhiên với chó rừng bản địa, hình thành nên giống chó Mông Cộc độc đáo như chúng ta thấy ngày nay.
☞ Xem thêm: Giống chó Phú Quốc - Chó bản địa quý hiếm của Việt Nam
Đặc trưng về ngoại hình và tính cách của chó Mông cộc
Chó Mông cộc là giống chó có kích thước trung bình, sở hữu chiều cao từ 45 - 55 cm và cân nặng khoảng 15 - 25 kg tùy theo giới tính. Điểm đặc biệt của giống chó này phải kể đến việc chúng không có đuôi hoặc đuôi cộc bẩm sinh, thường dài không quá 15cm. Dẫu vậy, cơ thể chúng vẫn rất cân đối, gọn gàng và rắn rỏi với lưng thẳng, rộng và cơ bắp nở nang ở chân, bả vai, giúp chó luồn lách, leo trèo tốt trên các địa hình dốc, hiểm trở.
Bộ lông dày, cứng, khá ngắn và ôm sát cơ thể, giúp chó thích nghi tốt với thời tiết khắc nghiệt khi sống tại các cao nguyên phía Bắc. Các màu lông phổ biến của chó Mông cộc có thể kể đến như đen, hung nâu, vện. Chó lông màu trắng, vàng nhạt ít gặp hơn và lông màu đỏ hung là hiếm nhất.
Chó Mông cộc được đánh giá là loài chó trung thành với chủ nhân, rất gan dạ và không ngại đối mặt với nguy hiểm để bảo vệ người nuôi chúng. Giống chó này luôn cảnh giác với người lạ nhưng thân thiện, hòa đồng với các thành viên trong nhà, thích hợp làm chó trông nhà hoặc bảo vệ, canh gác. Chúng cũng là giống chó thông minh, có thể ghi nhớ các cung đường phức tạp và chỉ dẫn cho con người khi vào rừng, lên núi.
Phân loại chó Mông Cộc
Dựa theo độ dài đuôi, người ta thường phân loại chó Mông cộc thành 3 loại là cộc tịt, cộc đuôi thỏ và cộc lửng.
- Chó cộc tịt: Đây là giống chó có cộc bẩm sinh với đuôi chỉ dài khoảng 1 - 2 cm, cũng là giống chó được ưa chuộng và đắt giá nhất.
- Chó cộc thỏ: Chóc cộc thỏ có đuôi dài khoảng 3 - 8 cm, hơi vểnh lên trông như đuôi loài thỏ.
- Chó cộc lửng: Đây là loại chó cộc có độ dài đuôi dài nhất, khoảng hơn 10 cm. Những chú chó này thường không quá được ưa chuộng vì chúng có thể đã bị lai tạo với giống khác, không còn nhiều đặc điểm của chó Mông cộc thuần chủng.
Có nên lựa chọn nuôi chó Mông cộc không?
Chó Mông Cộc là lựa chọn hoàn hảo dành cho những ai yêu thích các giống chó bản địa, bởi chúng sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật như:
- Thông minh, bản lĩnh: Chó Mông cộc nổi bật với trí thông minh vượt trội, thể hiện qua khả năng ghi nhớ các địa hình núi rừng phức tạp. Thêm vào đó, bản năng tự nhiên được thừa hưởng từ tổ tiên chó rừng giúp chúng trở nên cực kỳ cảnh giác và gan dạ, hoàn thành xuất sắc vai trò trông giữ nhà cửa và bảo vệ gia đình.
- Dễ nuôi, dễ thích ứng: Là giống chó bản địa, chó Mông cộc có khả năng thích nghi tốt với cả môi trường nông thôn lẫn thành phố. Chúng không kén ăn, sở hữu sức đề kháng mạnh mẽ, ít mắc các bệnh vặt và có khả năng chịu đựng tốt trong những điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
- Trung thành, gần gũi với chủ nuôi: Chó Mông cộc rất trung thành, sẵn sàng bảo vệ chủ nhân khi có nguy hiểm và chỉ nghe lời của chủ. Nhờ đặc điểm này, chúng thường được huấn luyện để tham gia các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.
- Vóc dáng cân đối, gọn gàng: Với những ai yêu thích giống chó năng động, khoẻ khoắn với ngoại hình cân đối, gọn gàng thì chó Mông cộc là sự lựa chọn lý tưởng.
Tuy nhiên, việc nuôi chó Mông Cộc cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng nếu bạn chưa có kinh nghiệm nuôi chó trước đó. Chúng là giống chó có tính độc lập cao và đôi khi không nghe lời nếu không được huấn luyện kỹ càng và đúng cách từ sớm. Chó Mông Cộc cũng cần không gian sống rộng rãi để vận động, leo trèo và giải phóng năng lượng. Vì vậy, nếu sống trong căn hộ hoặc nhà chật hẹp, bạn cần dành thời gian đưa chúng ra ngoài để đi dạo và vui chơi.
☞ Xem thêm: Giống chó Bắc Hà: “Quốc khuyển” đến từ miền núi phía Bắc
Cách chăm sóc và huấn luyện chó Mông cộc
Bên cạnh các thông tin về đặc điểm hay nguồn gốc thì cách chăm sóc, nuôi dạy chó Mông cộc cũng là điều mà bạn nên tìm hiểu trước khi quyết định có nuôi chúng hay không. Bạn có thể tham khảo một số lưu ý khi nuôi dưỡng và huấn luyện chó Mông cộc dưới đây:
Chăm sóc và vệ sinh hàng ngày
Về chế độ ăn uống, tuy là giống chó dễ nuôi nhưng chó Mông cộc vẫn cần được bổ sung đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại thức ăn giàu đạm như thịt, cá, trứng để đảm bảo năng lượng cần thiết và tăng cường cơ bắp. Nên bổ sung thêm rau củ quả để cân bằng dinh dưỡng và hỗ trợ tiêu hoá cho chó. Tuyệt đối không để chó ăn thức ăn đã ôi thiu, thực phẩm dễ gây ngộ độc hay kích ứng, thức ăn ,… để tránh làm ảnh hưởng tới sức khoẻ tổng thể của thú cưng.
Về vệ sinh, bạn nên chải lông và tắm cho chó Mông cộc định kỳ 2 - 3 lần mỗi tháng để loại bỏ bụi bẩn, lông chết và ngăn ngừa các vấn đề về da. Nếu nuôi chó Mông cộc trong nhà, việc cắt móng định kỳ là cần thiết để tránh tình trạng móng quá dài mọc quặp, gây khó khăn trong di chuyển.
Ngoài ra, chuồng nuôi và các đồ dùng của chó Mông cộc cần được vệ sinh sạch sẽ, khô ráo và khử khuẩn định kỳ để đảm bảo môi trường sống luôn an toàn. Bạn cũng nên đưa chó đi dạo hoặc tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời hàng ngày để tránh tình trạng chó phát triển các hành vi tiêu cực do bị nuôi nhốt quá lâu.
Huấn luyện
Việc huấn luyện chó Mông cộc nên được bắt đầu từ khi chó còn nhỏ để dễ dàng điều chỉnh và kiểm soát hành vi. Bạn có thể bắt đấy huấn luyện từ các lệnh cơ bản như đi, đứng, ngồi, bắt tay, ngừng sủa,… và khuyến khích chó bằng cách thưởng đồ ăn, đưa đi chơi hoặc đơn giản là vuốt ve, dành lời khen cho chúng.Nếu có kinh nghiệm huấn luyện chó chuyên nghiệp và muốn thú cưng phát huy thêm trí thông minh, bạn cũng có thể áp dụng các bài huấn luyện nâng cao như bảo vệ, canh gác, lần theo dấu vết hoặc chỉ dẫn đường.
☞ Xem thêm: Cách dạy chó đi vệ sinh đúng chỗ
Các vấn đề sức khỏe thường gặp ở chó Mông cộc
Tuy có sức khoẻ tốt nhưng chó Mông cộc vẫn có nguy cơ mắc phải các bệnh thường gặp ở chó như:
- Viêm da, ngứa ngáy: Do là giống chó năng động, thích luồn lách và leo trèo nên khi nuôi thả tự nhiên, chó Mông cộc dễ bị ghẻ, nấm da hoặc viêm da do ký sinh trùng từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào cơ thể. Mắc bệnh khiến chó bị ngứa ngáy, rụng lông, da bị nổi mẩn đỏ, sưng tấy, thậm chí là mưng mủ, viêm loét do bội nhiễm.
- Rối loạn tiêu hoá: Với bản tính tò mò, không kén ăn, chó Mông cộc cũng dễ gặp phải tình trạng tiêu chảy, đầy hơi, nôn mửa, thậm chí là xuất huyết tiêu hoá do ăn phải thức ăn không phù hợp.
- Bệnh xương khớp: Khi về già, chó Mông cộc có thể bị mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp như viêm khớp hoặc thoái hóa khớp. Điều này là hệ quả của tình trạng lão hoá, khiến chúng đi lại khó khăn và đau đớn.
Để đảm bảo chó Mông cộc phát triển ổn định và khoẻ mạnh, bạn nên theo dõi sức khoẻ của chúng thường xuyên bằng cách đưa chó đi khám sức khoẻ tổng quát ít nhất 1 - 2 lần/năm, đồng thời tiêm phòng vaccine và tẩy ký sinh trùng định kỳ theo chỉ định của bác sĩ thú y. Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường như chó mệt mỏi, chán ăn hay có các hành vi khác lạ, bạn nên đưa thú cưng đến cơ sở thú y uy tín để được bác sĩ có chuyên môn khám, chẩn đoán và điều trị từ sớm nếu phát hiện bệnh.
☞ Xem thêm: Bệnh viện chó mèo Hà Nội uy tín, dịch vụ thú y chất lượng
Chó Mông Cộc là một giống chó đặc biệt, không chỉ mang giá trị văn hóa sâu sắc gắn liền với dân tộc thiểu số mà còn là người bạn thú cưng lý tưởng cho những ai yêu thích các giống chó bản địa. Để nuôi chó Mông Cộc khỏe mạnh, người nuôi cần nắm vững các đặc điểm, nhu cầu chăm sóc và huấn luyện phù hợp. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết trên đây của Tropicpet đã giúp bạn hiểu rõ hơn về giống chó độc đáo này.
Nếu còn thắc mắc về giống chó vùng cao này hoặc đang nuôi một chú chó Mông cộc nhưng chưa tìm được địa chỉ thú y uy tín, chăm sóc toàn diện từ sức khoẻ tới thẩm mỹ cho thú cưng của mình, bạn đừng ngần ngại liên hệ với Tropicpet để được tư vấn, hỗ trợ nhanh chóng. Hệ thống bệnh viện thú y Tropicpet có mặt ở hầu khắp các quận trên địa bàn Hà Nội, luôn sẵn sàng đồng hành cùng mọi khách hàng trên hành trình chăm sóc thú cưng với những dịch vụ chất lượng nhất, giúp những người bạn bốn chân của bạn luôn khoẻ mạnh và hạnh phúc.
